Mật rỉ đường: Thành phần, sản xuất và ứng dụng

Chu Văn An

Từ xa xưa, con người đã biết ứng dụng mật đường vào nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết mật đường là gì. Tuy đây là sản phẩm phụ của công nghiệp nhưng lại có vai trò quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu ngay cách thức vật liệu này được sản xuất và ứng dụng vào cuộc sống qua bài viết dưới đây của Labvietchem nhé.

1. Tìm hiểu mật đường là gì?

Mật đường hay còn gọi là mật đường là chất lỏng đặc còn lại sau khi ngưng tụ và kết tinh để chiết xuất đường. Thành phần chính của mật đường là Sucrose cùng một ít Fructose và Glucose. Cứ 100 tấn mía ép có thể thu được 3-4 tấn mật nguyên chất.

Mật có dạng lỏng, màu nâu sẫm và hơi nhớt. Tuy nhiên, độ đặc và màu sắc còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Mật đường nguyên chất gần như là dung dịch đồng nhất và có thể hòa tan trong nước.

Mật đường là sản phẩm phụ được tạo ra từ quá trình chế biến đường

2. Thành phần hóa học trong mật rỉ

Bạn có biết thành phần hóa học trong mật đường là gì không? Theo nghiên cứu, mỗi loại mật đường đều có sự thay đổi về thành phần, màu sắc, độ đặc và mùi vị. Điều này là do giống mía khác nhau, thời điểm thu hoạch, thời tiết và quy trình sản xuất. Tuy nhiên, bố cục tiêu chuẩn vẫn được xác định gồm 3 phần sau:

– Thành phần đường: Glucid hòa tan là thành phần dinh dưỡng chính của mật đường, chủ yếu là Sucrose.

– Thành phần chất hữu cơ không đường: Tính chất vật lý, đặc biệt là độ nhớt của mật đường phụ thuộc vào chất hữu cơ không đường. Chúng bao gồm các Glucid như tinh bột, hợp chất chứa N và axit hữu cơ.

– Thành phần khoáng chất của mật đường là gì? Đây là nguồn khoáng chất phong phú với các chất như K, S, Na, Mg. Ngoài ra còn có lượng đáng kể các nguyên tố vi lượng như Cu, Zn, Fe, Mn,…

3. Cách sản xuất mật đường

Mật đường có thể được sản xuất từ ​​mía, củ cải hoặc một số loại cây Carob, lựu, chà là và nho. Tuy nhiên, được sử dụng phổ biến nhất vẫn là mật đường từ mía. Thống kê cho thấy khoảng 75% tổng lượng mật đường trên thế giới đến từ mía và gần 25% từ củ cải.

Bạn có thắc mắc mật đường được sản xuất như thế nào không? Trong sản xuất đường mía, mật đường là sản phẩm cuối cùng thu được trong quá trình chế biến. Đây được coi là sản phẩm phụ của ngành mía đường. Quy trình sản xuất được mô tả qua các bước sau:

– Khi vườn mía được thu hoạch, người ta sẽ cắt bỏ lá, giữ lại phần cuống, làm sạch rồi giã hoặc băm nhỏ để chiết lấy nước cốt.

– Nước mía thu được đun sôi cho đến khi cô đặc, tạo thành tinh thể đường.

– Tinh thể đường được tách thành đường mía trong khi phần mật đường tiếp tục được cô đặc.

– Sau khoảng 3 lần cô đặc gần như không thể tạo thêm tinh thể đường bằng phương pháp thông thường, chất lượng còn lại là mật đường.

Sản phẩm mật đường thành phẩm

4. Mật đường có những ứng dụng đa dạng gì?

Có thể thấy mật đường có ứng dụng rất đa dạng trong cuộc sống. Bạn có thể bắt gặp trong các lĩnh vực khác nhau. Cụ thể:

4.1. Ứng dụng trong nông nghiệp

Hiện nay, mật đường thường được tìm thấy trong nông nghiệp với những ứng dụng phổ biến như:

– Ủ phân hữu cơ và nuôi vi sinh vật.

– Xử lý nước thải nông nghiệp.

– Trộn vào thức ăn chăn nuôi giúp tăng vị giác cho vật nuôi.

– Bổ sung đất để tăng tính chất sinh học.

– Cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng thủy canh.

Ứng dụng của mật đường trong lĩnh vực nông nghiệp

4.2. Ứng dụng công nghiệp

Nhiều người vẫn chưa biết rõ công dụng của mật đường trong công nghiệp. Bạn có thể tham khảo một số ứng dụng phổ biến sau:

– Dùng làm nguồn carbon cho các ngành công nghiệp.

– Tẩy trắng bằng Magiê Clorua làm chất chống đóng băng.

– Sản xuất cồn etylic làm nhiên liệu động cơ.

– Dùng để kết hợp với keo trong ngành in ấn.

4.3. Ứng dụng trong nuôi trồng thủy sản – hải sản

Trong nuôi trồng thủy sản – hải sản, một số công dụng hàng đầu của mật đường có thể kể đến như:

– Bổ sung sắt cho giống thủy sản không dung nạp khoáng chất trong viên sắt.

– Sử dụng quá trình lên men để tạo ra các sản phẩm như axit amin, axit xitric, men.

– Phụ gia trong chế biến thức ăn chăn nuôi.

– Dùng làm mồi câu cá.

– Xử lý nước thải, đất trong ao nuôi tôm, cá.

Nuôi trồng thủy sản – nuôi trồng hải sản không thể thiếu mật đường

4.4. Ứng dụng trong cuộc sống

Ngoài những ứng dụng đặc biệt trên, mật rỉ còn mang đến những công dụng tuyệt vời sau:

– Làm nguyên liệu lên men làm rượu rum.

– Dùng trong sản xuất một số loại bia, đặc biệt là bia đen.

– Thêm hương vị cho thuốc lá.

Bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ thông tin về mật đường là gì. Tuy chỉ là sản phẩm phụ nhưng mật đường lại có rất nhiều công dụng hữu ích và tiềm năng khai thác rất lớn. Đồng thời, nguồn nguyên liệu này có giá thành rẻ nên có thể mua và bảo quản dễ dàng. Chắc chắn sản phẩm này sẽ ngày càng trở nên phổ biến và nhận được sự quan tâm từ đông đảo người dùng.