NaClO3 – Natri clorat là hóa chất gì? Tính chất, điều chế, ứng dụng

Chu Văn An

Natri clorat là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học NaClO3 có ứng dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống như làm thuốc tẩy giấy, thuốc diệt cỏ,… Cùng tìm hiểu thêm về các tính chất lý hóa cũng như ứng dụng của Natri clorat trong cuộc sống nhé.

1. Natri clorat là gì? NaClO3 là gì?

Natri clorat có công thức hóa học NaClO3, tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, dễ hút ẩm.

Ở nhiệt độ trên 300 độ C, nó sẽ phân hủy, giải phóng khí oxy và tạo ra muối natri clorua.

Công thức cấu trúc:

Hình 1: Cấu trúc của Natri clorat

2. Tính chất đặc trưng của NaClO3

– Cảm quan: Tồn tại ở dạng bột màu trắng, không mùi.

– Khối lượng phân tử: 106,4399 g/mol.

– Mật độ: 2,5 g/cm³.

– Nhiệt độ nóng chảy: 248°C tương ứng với 521 K hoặc 478°F.

– Nhiệt độ sôi: 300°C tương ứng với 573 K hoặc 572°F.

– Độ hòa tan: 101g/100mL ở 20 độ C.

– Chiết suất: nD=1,572.

Hình 2: Bột natri clorat

3. Phương pháp điều chế NaClO3

Natri clorat được điều chế công nghiệp bằng cách điện phân dung dịch muối nóng trong bể điện phân.

NaCl + 3H2O → NaClO3 + 3H2↑

Ngoài ra, hóa chất này còn được tổng hợp bằng cách cho khí clo đi qua dung dịch NaOH đã đun nóng. Sau đó được tinh chế bằng cách kết tinh natri clorat.

4. Ứng dụng nổi bật của NaClO3

4.1. Điều chế ClO2

Ứng dụng nổi bật của natri clorat là tổng hợp clo dioxide với công thức hóa học ClO2. Ứng dụng phổ biến nhất của natri clorat, chiếm khoảng 95%, là làm chất tẩy trắng giấy, trong đó ClO2 được coi là một trong những chất tẩy trắng quan trọng nhất.

4.2. Thuốc diệt cỏ

NaClO3 có trong thuốc diệt cỏ không chọn lọc. Chất này được coi là độc hại đối với tất cả các loại cây trồng vì nó có thể giết chết rễ cây.

Hóa chất này được dùng để diệt các loại cây như rau muống, cỏ cao, cỏ lưỡi chó, cỏ St John.

Thuốc diệt cỏ chứa NaClO3 chủ yếu được sử dụng trên đất phi nông nghiệp để xử lý đất và loại bỏ cây trồng không cần thiết ở ven đường, hàng rào, mương rãnh…

Hình 3: Natri clorat được sử dụng làm thuốc diệt cỏ không chọn lọc

Chất này có thể dùng làm chất hút ẩm và làm rụng lá cho cây bông, cây rum, cây ngô, cây lanh, ớt, cây lúa miến, hạt khô, hoa hướng dương, đậu Hà Lan, đậu nành…

4.3. Tạo oxy

NaClO3 là chất tạo ra khí oxy thông qua quá trình phân hủy có xúc tác, thường là BaO2 để hấp thụ khí clo – sản phẩm phụ của quá trình phân hủy.

Trong ngành hàng không, nó được sử dụng trong một số máy bay như nguồn oxy bổ sung.

Bột sắt trộn với natri clorat và được kích thích bởi sự phóng điện gây ra hoạt động khi kéo mặt nạ khẩn cấp. Phản ứng sẽ cung cấp nhiều oxy hơn trong trường hợp hỏa hoạn xảy ra.

5. Độc tính của NaClO3 đối với con người và phương án điều trị

Vì NaClO3 có đặc tính oxy hóa nên có thể gây tổn thương tế bào nếu vô tình nuốt phải. Tác dụng của nó đối với huyết sắc tố gây ra sự hình thành methemoglobin, một dạng huyết sắc tố bị thoái hóa do sự biến đổi của globin và liên kết ngang của protein màng trên bề mặt tế bào hồng cầu, cùng với sự phá hủy các enzyme trong màng. Điều này dẫn đến tăng tính thấm của màng và gây chảy máu nghiêm trọng. Sự thay đổi hemoglobin vượt quá khả năng trao đổi chất của enzyme G6PD. Ngoài ra, natri clorat còn trực tiếp làm giảm hoạt động của enzyme này.

Hình 4: NaClO3 gây biến đổi hồng cầu

Để giảm triệu chứng thừa methemoglobin, cách điều trị là sử dụng axit ascorbic và xanh methylene. Tuy nhiên, hiệu quả của xanh methylene thường kém hơn trong môi trường thiếu NADPH và hoạt động enzyme G6PD bình thường.

Chảy máu nghiêm trọng có thể dẫn đến DIC (Đông máu nội mạch lan tỏa) và suy thận. Độc tính của natri clorat cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của túi thận. Phương pháp điều trị bao gồm truyền máu, lọc màng bụng hoặc truyền máu.

6. Các dạng tồn tại và nguy cơ của Natri clorat

NaClO3 tồn tại ở các dạng gồm nước, phun nước và dạng hạt.

Nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra khi ở dạng khô hỗn hợp với các hợp chất khác bao gồm:

– Thuốc diệt cỏ khác.

– Lưu huỳnh.

– Phốt pho.

– Bột kim loại.

– Axit mạnh.

– Khi trộn với đường có thể gây nổ.

Trường hợp phải trộn lẫn các chất trên thì không nên cất giữ trong nhà, gara.

Hy vọng những kiến ​​thức chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hóa chất Natri Clorat. Nếu bạn đọc có nhu cầu mua hoặc tư vấn về hóa chất, thiết bị, dụng cụ thí nghiệm, đừng ngần ngại gọi ngay cho chúng tôi theo số hotline 0826 020 020 để được tư vấn.